A. İzoelektronik -İzoton-İzobar-İzotop
İzo eşit anlamındadır. İzoelektronikte elektronik dağılımın izotopta protonun İzotonda nötronun izobarda ise kütle numarasının eşitliği söz konudur.
1. İzoelektronik: Elektron dağılımları aynı olan atom veya iyonlara denir. Elektron sayıları ve dağılımları aynı olduğu için kimyasal özellikleri benzerdir.
Örnek:
11Na+ 10Ne 9F- 8O-2 12Mg+2 atom ve iyonları izoelektroniktir.
2. İzoton: Nötron sayıları aynı proton sayıları farklı atomlara izoton denir. İzoton atomların p ve e- sayıları farklı olduğu için kimyasal ve fiziksel özellikleri farklıdır.
Örnek:
atomları izotondur.
3. İzobar: Kütle numaraları (p+n) aynı proton sayıları farklı atomlara izobar denir. İzoton atomlarda olduğu gibi p ve e- sayıları farklı olduğu için kimyasal ve fiziksel özellikleri farklıdır.
Örnek:
atomları izobardır.
4. İzotop:Proton sayıları aynı nötron sayıları (dolayısıyla kütle numaraları ) farklı atomlara izotop denir. Proton ve elektron sayıları aynı olduğu için kimyasal özellikleri aynı nötron sayıları farklı olduğu için erime ve kaynama noktası yoğunlukyayılma hızı gibi fiziksel özellikleri farklıdır.
Örnek:
İzotop atomların kimyasal özellikleri aynı fiziksel özellikleri farklıydı. İzotop atomların meydana getirdikleri bileşiklerin de kimyasal özellikleri aynı fiziksel özellikleri farklıdır. Çünkü fiziksel özelliklerin farklı olmasına neden olan n sayısı farklılığı ortadan kalkmıyor.
Örnek:
ve nin kimyasal özellikleri aynı fiziksel özellikleri farklıdır.
İzotopu olmayan elementlerin sayısı çok azdır. Genellikle elementlerin birden fazla cins atomu vardır.
İzotop atomları olan elementlerin atom ağırlığı izotop atomların doğada bulunma yüzdelerine göre belirlenir.
Örnek:
Klor elementinin ve olmak üzere iki izotopu vardır. Doğada sadeceatomu olsaydı klorun atom ağırlığı 35 sadeceatomu olsaydı klorun atom ağırlığı 37 olacaktı. İkisi beraber olduğuna göre doğada bulunma yüzdelerine göre belirlenmelidir.
izotopundan % 75 izotopundan ise % 25 oranında bulunmaktadır. O halde:
Klor elementinin atom ağırlığı= 35.075 + 37.025
= 355 olmalıdır.
B. Allotrop
Aynı cins atom veya moleküllerin uzayda farklı dizilmesi sonucu meydana gelen farklı molekül veya kristal yapıdaki maddelerdir.
Örnek:
C atomlarından elmas ve grafit meydana gelir.
O atomlarından oksijen molekülü (O2 ) ve ozon molekülü (O3) meydana gelir.
S atomlarının farlı dizilmesinden pek çok allotrop meydana gelir. Başlıca allotropları monoklin kükürt ve rombik kükürttür.
P atomlarından beyaz fosfor ve kırmızı fosfor allotropları meydana gelir.
CaCO3 ün farklı dizilmesinden ise mermer ve kireç taşı olmak üzere iki farklı allotrop meydana gelir.
Allotrop maddelerin bazı kimyasal özellikleri aynı bazıları ise farklıdır. Bu nedenle genel olarak kimyasal özellikleri benzerdir ifadesi daha uygundur.
Molekül büyüklükleri yoğunlukları erime ve kaynama noktaları kimyasal tepkimelere girme yatkınlıkları fiziksel özellikleri farklıdır.
Aynı tepkimeyi yerdikleri zaman meydana getirdikleri bileşiklerin kimyasal ve fiziksel özellikleri aynıdır. Çünkü fiziksel özelliklerinin farklı olmasına neden olan atomların dizilişlerindeki farlılık bileşik haline geçildiğinde ortadan kalkar.
