Selam,
Moleküler Yapılı Maddeler
Moleküller, kovalent bağlarla bir araya getirilen sabit miktarda atomdan oluşur ve çok küçükten (hatta küçük gazlardan, soygazlarda olduğu gibi) çok büyükten (polimerlerde, proteinlerde ve hatta DNA'ya kadar) kadar değişebilir.
- Molekülleri bir arada tutan kovalent bağlar çok güçlüdür, ancak bunlar maddenin fiziksel özellikleri ile büyük ölçüde alakasızdır. Fiziksel özellikler moleküller arası kuvvetler tarafından yönetilir.
- Bilim adamları vücudumuzun ağırlığının %70'inin sudan oluştuğunu söylüyorlar. Vücudumuzun tüm bölümlerinin çalışması için buna ihtiyacı var. Canlı organizmalarda bu kadar büyük bir rol oynayan suyu nasıl sınıflandırdığımızı tahmin edebilir misiniz? Kovalent bir bağ ile birleştirilen, en küçük maddenin birimleri olan iki veya daha fazla atom içeren bir madde olan moleküler bir maddedir, su. Kovalent bir bağ, bu atomları bir arada tutan elektronların paylaşımı yoluyla oluşturulan bir bağ olarak bilinir. Moleküler maddeleri, onları içeren molekül türlerine göre üç geniş kategoride inceleyebiliriz.
Üç Moleküler Madde Türü
- Genel olarak, küçük moleküllerin yapılarında çok fazla atom yoktur. Küçük moleküllerden yapılan moleküler maddeler, tipik olarak oda sıcaklığında gazlar ve sıvılardır. Mesela suyumuzda küçük moleküller var. Ayrıca araçlarımıza koyduğumuz benzin küçük moleküllerden oluşuyor.
- Birkaç atomdan yapılmış küçük moleküllerin aksine, büyük moleküller birçok atomdan yapılır. Aldığımız vitaminler ve vücudumuzda dolaşan hormonlar bile büyük molekül örnekleri sayılabilir.
- Küçük moleküller bir büyük molekülü oluşturmak üzere bir araya geldiğinde bir polimer oluşacaktır. Tipik olarak, polimerler nispeten daha büyük, genellikle az önce tartıştığımız büyük moleküllerden çok daha büyüktür. Bunları plastikten insan DNA'sına kadar olan maddelerde bulabiliriz.
Moleküler Madde Özellikleri
Tüm moleküler maddelere uygulanabilir olan, ölçülebilen ortak fiziksel özelliklerinin bazılarını inceleyelim.
- Erime noktası, bir katı maddenin bir sıvıya ne zaman geçtiğini gösteren bir sıcaklıktır. Kaynama noktası, bir sıvının bir gaza ya da buhara dönüştüğü noktayı belirten bir sıcaklıktır. Moleküler maddeler göreceli olarak düşük erime ve kaynama noktalarına sahip olma eğilimindedir, bu da neden genellikle gaz ve sıvı olduklarını da açıklamaktadır.
- Konuştuğumuz gibi, moleküler maddeler içindeki kovalent bağlar çok güçlüdür. Bununla birlikte, moleküler bir maddenin fiziksel özellikleri bu bağlarla belirlenmez. Aksine, fiziksel özellikler moleküller arası kuvvet denilen bir şeye bağlıdır. Moleküller arası kuvvet nedir? Atomlar arasındaki çekim gücüdür. Bu kuvvet zayıf olduğunda moleküler maddelerde düşük erime ve kaynama noktalarına katkıda bulunur.
Kovalent Bağları Anlayalım (Ek 1)
- Daha önce öğrendiğimiz gibi, moleküler bir maddeye sahip olduğunuzda, her bir atomu bir arada tutmak zorundasınız. Bu bir şey kovalent bir bağdır. Kovalent bağlar, kolay kırılmamaları ve atomun boyutuna bağlı olarak uzunluklarında değişiklik göstermeleri bakımından idealdir. Su dostumuza daha iyi bir göz atalım, kovalent bir bağ oluşturan küçük bir molekül örneğidir, su.
- Bir su molekülü, hidrojen (H) ve oksijen (O) atomlarını içermektedir. Küçük gümüş toplar, her iki atom arasındaki elektronları temsil eder. Oksijen taşıyan iki elektron ve bir tanesine sahip olan hidrojen ile kovalent bir bağ oluşturmak için elektronlarını paylaşacaklardır. (Ek'e bakınız.)
Berk
