Bu makale Müslüman olmalarından önce Türkler’de eğitimin durumunu tespit
etmeyi amaçlamaktadır. Eski Türkler’le kastedilen Hunlar, Göktürkler ve Uygurlar’dır.
Hun Türkleri’nin anayurdu olarak Orta Asya gösterilir. Burası Altay dağlarından
Çin’in kuzeyine kadar olan bölgedir. Hun Türkleri’nden sonra 552 yılında Göktürk’ler
kendi imparatorluklarını kurdular. İmparatorluğun sonlarına doğru Orhun Abideleri’ni
diktiler. Bu abidelerde 38 harften oluşan Göktürk alfabesinin sembolleri ve işaretleri
vardır. Göktürkler’den sonra Uygurlar 745 yılında Doğu Türkistan’da veya Çin
Krallığı’nın Batı bölgesindeki tarımsal alanlarda kuruldu. Uygurlar komşuları ile iyi
ilişkiler içindeydiler. 14 harften oluşan Sogd alfabesini kullandılar. Bossert’e göre
matbaayı ilk kullanan topluluk Uygur’lardır. Daha sonra Çinliler bunu
geliştirmişlerdir. Araştırmamız sonucunda İslamiyet’ten önce Türkler’de düzenli bir
eğitim sisteminin olduğu görülmektedir.
