makedonya kralı iskenderin asya seferine çıkmasının dünya-kültür tarihi açısından önemi nedir?

 

mısır ın kendine has özellikler göstermesinin nedenleri ve sonuçları nelerdir?



Sagot :

Mısır Medeniyeti:

         Mısır medeniyeti dışardan az etkilenmiş ve kendi şartları içerisinde orijinal olarak gelişmiş bir medeniyettir. Mısır’ın etrafının çöller ve denizlerle çevrili olması bu durumun temel sebebidir. Mısır’ın siyasal tarihi M.Ö. 4000 yıllarına doğru NOM adı verilen şehir devletlerinin kurulmasıyla başlamıştır. M.Ö. 3000 yıllarında Menes adlı bir kral birleşik Mısır devletini kurmuştur. Mısır tarihi Perslerin M.Ö. 6. yüzyıldaki istilasına kadar devam etmiştir. Mısır devleti bir tarım devletidir.

Büyük İskender, Makedonya Kralı II. Filip’in oğludur. II. Filip, Pers hakimiyetinde bulunan Anadolu’daki İyon şehirlerini kurtarmak ve Perslerden öç almak için hazırlık yaptığı sırada öldü (M.ö. 336). Yerine oğlu İskender geçti. İskender’in şahsiyetini kazanmasında ve eğitiminde en büyük rolü olan hocası Aristo idi. Aristo, öğrencisine “Yunanistan bütün dünyaya hakim olacak güçtedir. Yalnız bunun için ülkeyi bir ilah gibi idare edecek ve kimseye, hatta kanunlara bile boyun eğmeyecek bir krala ihtiyaç vardır.” düşüncesini aşılamaya çalışmıştır.
İskender, babasının düşüncelerini gerçekleştirmek üzere, Makedonyalılar ve Yunanlılardan meydana gelen ordusu ile Çanakkale Boğazı’nı geçti. Pers ordusunu Granikos’ta (Biga Çayı) mağlup etti (M.Ö. 334). Sard’a giren iskender, büyük ganimetler ele geçirdi. Bazı şehirleri ülkesine kattı. Pers kralı III. Darius, 100 000 kişilik ordusu ile iskender’e mani olmak istedi. Persleri dar bir geçite sıkıştıran İskender, M.ö. 333 yılında, Issos’ta III. Darius’u mağlup etti. Darius’un hazinelerinin tamamı iskender’in eline geçti.
Issos galibiyeti ile iskender, Pers imparatorluğu’nun kalbine giden yolu açmış oluyordu. Pers imparatorluğu’nun merkezine gitmeden önce, Perslerin önemli deniz üssü olan Suriye kıyısındaki limanlarını (Tiros hariç) fethetti. Tiros’un alınmasından sonra iskender, Arabistan ile Suriye arasındaki Gazze üzerinden Mısır’a girdi. Pers kolonisi Mısır, harp etmeden teslim oldu. Mısır, 24 yaşındaki iskender’i bir kurtarıcı olarak karşıladı (M.Ö.332). Kafasında doğunun ve batının tek imparatoru olma düşüncesi yatan iskender, ilk iş olarak Mısır’da Persler tarafından yıkılan tapınakları yeniden inşa ettirdi.
Akdeniz kıyısında limanı bulunmayan Mısır’da İskenderiye Limanı kuruldu. M.Ö. 331′de iskender, Mısır’dan Mezopotamya üzerine yürüdü. III. Darius, ordusundaki tırpanb savaş arabalan ile Mekedonyalilan bekliyordu. Pers ordusunda ürpanlı arabalar yanında, filler de yer alıyordu. Büyük ve Küçük Zap Suyu arasındaki Erbil Ovası’nda III. Darius’un ordusu mağlup ve perişan oldu. Babil, Sus, Persopolis şehirleri iskender’in eline geçti, iskender, kaçmış olan III. Darius’un peşine düştü. Ancak III. Darius’un ölüsünü ele geçirebildi.
İskender M.Ö. 329-328 yıllan arasında Baktria’da kaldı. Buradan Indus’un yukan çığınndaki Pencap’a gitti. Hindistan’ın zenginlikleri ile büyülenen iskender, buradaki küçük kral hklan egemenliği altına aldı. Hindistan’ın bitmek bilmeyen muson yağmurları ve Hindistan’ı tamamen ele geçirme fikri, Makedonyalı askerleri ve komutanlanm rahatsız etti. Bir falcının öğütlerine uyan iskender, Hindistan’ı tamamen ele geçirme fikrinden vazgeçti.
İskender M.Ö. 324′te Sus şehrine geldi. Burada kendi ordusunda ve Pers ileri gelenlerinde bir isyan havası sezdi, isyanı kısa sürede şiddetle bastırdı. Ordusunda bulunan paralı Yunan asıllı askerlere topraklar verdi. Böylece yeni yerleşim yerleri kurulmuş ve iskender için tehlikeli olabilecek askeri bir güç başkentten uzaklaştınlmış oldu. III. Darius’un kızlanndan biri ile evlenen iskender, yüklü bir drahoma usûlü koydu. Subaylan ile Pers kadınlannın evlenmesini çekici hale getirdi. Ağır bir hastalığa yakalanan iskender 33 yaşmda Haziran 323′te Babil’de öldü.