11.sınıf edebiyat tanzimat dönemini dönemlerini şairleri ve özelliklerini yazabilir misiniz?



Sagot :


ü Divan edebiyatını eleştirmelerine rağmen onun etkisinden kurtulamamışlardır.
ü Vatan millet, hak adalet, özgürlük gibi kavramlar ilk defa bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır.
ü Batılı anlamda ilk esereler bu dönemde verilmeye başlanmıştır.
ü Toplumu bilinçlendirmek için edebiyatı bir araç olarak görmüşlerdir.
ü Dilin sadeleşmesi gerektiğini söylemişler ancak pek başarılı olamamışlardır bu konuda.
ü Roman, modern hikâye, tiyatro, gazete, eleştiri, anı bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır.
ü Bu dönemin sanatçıları aynı zamanda devlet adamı sıfatı da taşıyorlardı.
ü Klasizim(Şinasi, A.Vefik Paşa) romantizm (N. Kemal, A. Mithat) den etkilenmişlerdir.

EDEBİYATIMIZDA “İLK”LER:

Edebiyatımızdaki ilk çeviri Yusuf Kamil Paşa’nın Fenelon’dan çevirdiği “Telemak”tır. Edebiyatımızdaki ilk roman Şemsettin Sami’nin “Taaşuk-ı Talat ve Fitnat” adlı romanıdır. Edebiyatımızdaki ilk gerçekçi roman Recaizade Ekrem’in “Araba Sevdası” adlı romanıdır. Edebiyatımızdaki ilk köy konulu gerçekçi roman Nabizade Nazım’ın “Kara Bibik” adlı romanıdır. Edebiyatımızdaki ilk tasvir ve tahlil ağırlıklı roman Namık Kemal’in “İntibah” adlı romanıdır. Edebiyatımızdaki ilk tiyatro eseri Şinasi’nin “Şair Evlenmesi” adlı komedisidir.



BİRİNCİ DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI SANATÇILARI




ŞİNASİ (1826–1871)


ü Edebiyatımıza birçok yeniliğin yerleşmesini sağlamıştır.
ü Asıl adı İbrahim’dir.
ü İlk tiyatro, ilk şiir çevirisi, ilk özel gazete, ilk makale, ilk noktalama işaretini kullanan kişidir.
ü Halk için sanat görüşünü benimsemiştir.
ü İlk tiyatro eserimizi: ŞAİR EVLENMESİ ni yazdı.
ü İlk makaleyi yazdı: TERCÜMAN-I AHVAL MUKADDİMESİ
ü İlk özel gazetesi çıkardı: TERCÜMAN- I AHVAL 
ü Eserleri: Durub u Emsalı Osmaniyye (Osmanlı Atasözleri Kitabı)
Tercüme i Manzume (Çeviriler)
Müntehabat –ı Eşar(şiirleri)
Divan-ı Şinasi
Tasvir i Efkâr


NAMIK KEMAL (1840–1888)



ü Vatan şairimizdir.
ü Toplumcu bir sanat çizgisindedir.
ü Vatan, millet, özgürlük kelimelerini edebiyatta ilk kullanan kişidir.
ü Tiyatroları oldukça ses getirmiştir. Tiyatroyu bir eğlence ve halkı bilinçlendirme aracı olarak görmüştür.
ü Romantizmin etkisindedir.
ü Eserleri: ilk tarihi romanımız; CEZMİ
İlk edebi romanımız ;İNTİBAH
Tiyatroları : Vatan yahut Silistre, Zavallı Çocuk, Gülnihal, Kara Bela,Celalettin Harzermşah
Eleştiri eserleri: Renan Müdafenamesi, Tahrib-i Harabat (Ziya Paşa’ya karşı)
İrfan Paşa’ya Mektup, Takip
Diğer eserleri: Kanije, Silistre Muhasarası, Osmanlı Tarihi, Büyük İslam Tarihi, Evrak-ı Perişan


ZİYA PAŞA (1825–1880)



ü İlk edebiyat tarihi taslağı sayılan “Harabat”eserini yazmıştır.
ü Halk şiirinin ve dilinin gerçek edebiyatımız olduğunu belirten “Şiir ve İnşa”adlı makalesini yazmasına rağmen kendisi böyle davranmamıştır.
ü Biçimce eski içerikçe yeni olmaya gayret göstermiştir.
ü Terkib-i bent, terci i bent’leri meşhurdur.
ü Bir çok dizesi halk arasında atasözü gibi kullanılmıştır.
ü Eserleri: Zafername, Harabat, Eş’ar-ı Ziya, Defter-i Amal, Terkib-i Bent, Terci-i Bent

 

BİRİNCİ DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI SANATÇILARI



ŞİNASİ (1826–1871)


ü Edebiyatımıza birçok yeniliğin yerleşmesini sağlamıştır.
ü Asıl adı İbrahim’dir.
ü İlk tiyatro, ilk şiir çevirisi, ilk özel gazete, ilk makale, ilk noktalama işaretini kullanan kişidir.
ü Halk için sanat görüşünü benimsemiştir.
ü İlk tiyatro eserimizi: ŞAİR EVLENMESİ ni yazdı.
ü İlk makaleyi yazdı: TERCÜMAN-I AHVAL MUKADDİMESİ
ü İlk özel gazetesi çıkardı: TERCÜMAN- I AHVAL
ü Eserleri: Durub u Emsalı Osmaniyye (Osmanlı Atasözleri Kitabı)
Tercüme i Manzume (Çeviriler)
Müntehabat –ı Eşar(şiirleri)
Divan-ı Şinasi
Tasvir i Efkâr

NAMIK KEMAL (1840–1888)



ü Vatan şairimizdir.
ü Toplumcu bir sanat çizgisindedir.
ü Vatan, millet, özgürlük kelimelerini edebiyatta ilk kullanan kişidir.
ü Tiyatroları oldukça ses getirmiştir. Tiyatroyu bir eğlence ve halkı bilinçlendirme aracı olarak görmüştür.
ü Romantizmin etkisindedir.
ü Eserleri: ilk tarihi romanımız; CEZMİ
İlk edebi romanımız ;İNTİBAH
Tiyatroları : Vatan yahut Silistre, Zavallı Çocuk, Gülnihal, Kara Bela,Celalettin Harzermşah
Eleştiri eserleri: Renan Müdafenamesi, Tahrib-i Harabat (Ziya Paşa’ya karşı)
İrfan Paşa’ya Mektup, Takip
Diğer eserleri: Kanije, Silistre Muhasarası, Osmanlı Tarihi, Büyük İslam Tarihi, Evrak-ı Perişan

ZİYA PAŞA (1825–1880)



ü İlk edebiyat tarihi taslağı sayılan “Harabat”eserini yazmıştır.
ü Halk şiirinin ve dilinin gerçek edebiyatımız olduğunu belirten “Şiir ve İnşa”adlı makalesini yazmasına rağmen kendisi böyle davranmamıştır.
ü Biçimce eski içerikçe yeni olmaya gayret göstermiştir.
ü Terkib-i bent, terci i bent’leri meşhurdur.
ü Bir çok dizesi halk arasında atasözü gibi kullanılmıştır.
ü Eserleri: Zafername, Harabat, Eş’ar-ı Ziya, Defter-i Amal, Terkib-i Bent, Terci-i Bent


AHMET MİTHAT EFENDİ (1844–1912)



ü Halk için roman geleneğini benimsemiştir.
ü Halkın anlayacağı bir dilde ve onları ilgilendiren konularda eserler vermiştir.
ü İlk hikâye örneklerimizden biri sayılan :”Letaif-i Rivayet”i yazmıştır.
ü Romantizmden etkilenmiştir.
ü Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Falatun Bey ve Rakım Efendi, Yer Yüzünde Bir Melek, Henüz On Yedi Yaşında.

ŞEMSETTİN SAMİ ( 1850–1904 )