Doğu Anadolu’da oluşmuş destansı öykülerin düzenleyicisi ve kahramanı.Çeşitli kaynaklar asıl adının Korkut olduğunu, Dede (Ata) lakabının kendisine bilgeliğinden ötürü verildiğini yazar. Yaşadığı döneme ait çeşitli görüşler vardır; Hz. Muhammed çağında (570–632) yaşadığı da ileri sürülür. Kayı İnal Han’ın kendisini Medine’ye Hz. Muhammed’in yanına gönderdiği, İslam Peygamberi’nin hayır duasını alıp Oğuzlara İslamiyet Öğretmekle görevlendirilen Selmân-ı Farisi ile birlikte geri döndüğü rivayet edilir. Dede Korkut’un hayatı üzerine en güvenilir bilgi ise Reşidettin Fazlullah’ m (1248–1318) Camlü’t Tevarih adlı kitabındadır.Reşidettin Fazlullah’a göre Dede Korkut, Oğuzların Bayat boyundan Kara Hoca’nın oğludur. Akıllı, bilgili keramet sahibi bir insandır…Büyük Türk şairi Ali Şir Nevai’nin “hem geçmiş, hem gelecek olan şeyi bilen bir insan” olarak nitelediği Dede Korkut, İnal Han Sır’dan başlayarak dört han döneminde yaşayarak devlet ye ülke işlerinin yürütülmesinde yol gösterici bir müracaat makamı olmuştur. Oğuzlar onun aynı zamanda gelecekten haber verdiğine de inanırlardı. Büyük şölenlerde kopuz çalıp hikmetli sözler söylemek de özellikleri arasındadır. Ozanlar piri olarak anılması bundandır.Oğuz geleneğine göre yararlı bir iş yapmadan, bir kahramanlık göstermeden erkek çocukların adı konmazdı. Böyle bir başarıyı takdir edip, çocuğa ad koyma yetkisi de Dede Korkut’ undu. Ayrıca doğaüstü güçleri olduğuna inanılır. (Dede Korkut, Deli Karçar ile görüşmeye gittiğinde. Karçar kılıcını çekip Dede Korkut’u öldürmek ister. Dede Korkut “Çalarsan elin kurusun” der. Karçar kıçını tam indirecekken eli taş kesilir.)Reşidettin Fazlullah, Dede Korkut’un 295 yıl yaşadığını söyler. Halk arasında da 300 yıl kadar yaşadığına inanılır. Mezarı hakkında ise pek çok söylenti vardır.Oğuzların bu efsanevi ozanının önemi, destan niteliği taşıyan hikâyelerinden kaynaklanır.Dede Korkut’un hikâyeleri ilk kez on dördüncü yüzyıl sonları ile on beşinci yüzyıl başlarında yazıya geçirilmiştir
Hacı Bektaş-ı Veli
Hacı Bektaş-ı Veli (1281 - 1338) Gerçek ismi, Seyyid Muhammed bin İbrahim Ata olan , Hacı Bektaş-ı Veli Horasan'ın Nişabûr şehrinde 1281 senesinde doğdu. İlk eğitimini Şeyh Lokman-ı Perende’den aldı. Lokman-ı Perende, Ahmed Yesevi’nin halifelerinden olup, zahir ve batın ilimlerinde derin bilgilere sahipti. Bektaş Veli Lokman-ı Perende’nin gözdesiydi. Ve rivayetlere göre kendinde olağanüstü hallergerçekleşiyordu. Hacı Bektaş-ı Veli, eğitimini tamamladı
