5. sınıf fen genleşmenin olumlu etkileri nelerdir bulun lütfen
Genleşmenin Olumlu Etkileri Nelerdir, Genleşmenin Etkileri, Genleşme Nedir
Sıcaklığı ölçmek için kullandığımız termometreler, sıvıların genleşmesinden yararlanılarak yapılmıştır.
Genleşme oranı farklı iki metalin kullanıldığı metal çiftlerinden yararlanarak termostat yapılır. Termostat, buzdolabının istenilen sıcaklıkta kalmasını sağlar.
Elektrikli fırınlarda, ütülerde sıcaklığı; kalorifer kazanlarında suyun sıcaklığını istenilen düzeyde tutmak için de termostat kullanılır.
Kapağı sıkışmış şişe ve kavanozlar, maddelerin genleşmesinden yararlanılarak kolayca açılabilir.
Sıvılar, ısıtıldığında ya da bulundukları ortamdan ısı aldığında buharlaşarak gaz hâline geçer. Sıvı, buharlaşırken ortamdan ısı alır. Bulunduğu ortamı soğutur. Bu olaya buharlaşma denir.
Gaz hâlindeki su buharı soğutulduğunda, sıvı hâle gelmesine yoğunlaşma denir. Gaz yoğunlaşırken ısı verir. Ortamı ısıtır.
Buharlaşma ile yoğunlaşma birbirinin tersidir.
Yıkanıp dışarıya asılan çamaşırlar, yaz mevsiminde daha çabuk kurur. Kış mevsiminde ise daha yavaş kurur.
Yaz mevsiminde yağmurların oluşturduğu su birikintileri kısa sürede buharlaşarak kurur, diğer mevsimlerde ise bu süreç daha uzundur.
Bu durumlar bize, sıcaklıkla buharlaşma arasında ilişki olduğunu gösterir.
Genleşmenin olumsuz etkilerinin yanında olumlu etkileri de mevcuttur. Mesela hastaların tedavisinde vücut ısısını ölçmeye yaramasından tutun da odaların sıcaklığının ölçülmesini sağlayan termometrenin yapımında tamamen genleşmenin yararı görülmektedir. Sıvıların genleşmesinden yararlanılarak yapılan termometre de sıvı olarak kullandığımız civa yerine katı bir madde kullansaydık sıvı kadar hızlı genleşemeyeceğinden ötürü tam olarak bir değer ölçemeyecektik.
Diğer bir örnek ise, ağzı sıkışmış olan bir cam kavanozu sıcak suyun içerisine koyarak kapağını rahatlıkla açabiliriz. Sebebi ise metalin camdan daha hızlı genleşmesinden ötürü cam ile aynı derecede ısıtılmasına rağmen metal daha çok genişleyeceğinden rahatlıkla metal kapak yerinden oynatılabilir.