1. FATİH SULTAN MEHMET KÖPRÜSÜ
İstanbul Boğazı, Avrupa ile Asya kıtalarının birbirine en çok yaklaştığı yerdir. İki kıtanın
birbirine bu kadar yaklaştığı “denizin nehir, nehirin deniz” olduğu bu yerde karşıdan karşıya kolayca
geçebilme fikri çekiciliğini yüzyıllar boyunca korumuştur. Bilinen en eski Boğaz Geçişi, M.Ö. 511
yılında İskit seferine çıkan Pers Kralı Darius’un 700 000 kişilik ordusunu Anadolu’dan Trakya’ya
geçirmek üzere gemilerin yan yana getirilmesi suretiyle oluşturulan, yüzer köprü ile sağlanmıştır.
Sonraları boğazın bir köprü ile geçilmesi konusunda mühendisler zaman zaman değişik
projeler hazırlamışlarsa da bunlar hep fantezi tasarı olarak kalmıştır.
20. yüzyılın ikinci yarısında İstanbul kentleşmesinin hızla gelişmesi, kentin yerleşim
durumunun özelliği ve Avrupa-Asya arasındaki büyük trafik artışı Boğaziçine köprü yapılmasını
zorunlu kılmıştır. Yapımına 1970 yılında başlanan ve 29 Ekim 1973 yılında tamamlanarak hizmete
açılan Boğaziçi Köprüsü ile Çevreyolu, Avrupa ve Asya arasında ilk sabit bağlantı olarak Türkiye
ulaşım ağının çok önemli bir halkasını oluşturmaktadır.
Ancak, projenin hizmete girişinden sonra, gerek ülkenin ekonomik koşullarına gerekse
İstanbul çevresindeki hızlı gelişme ve nüfus artışına bağlı olarak Çevreyolu ve Boğaziçi
Köprüsünün trafiği beklenin çok üstünde bir artış göstermiş 1974 yılında Boğaziçi Köprüsünün ilk
hizmet yılı için 32 520 araç/gün olan günlük ortalama araç trafiği 1987’de 14. hizmet yılında normal
kapasite limitini aşarak 130 000 araç/gün değerine yükselmiştir.
Trafiğin olağanüstü artışı Boğaziçi Köprüsünde hizmet seviyesini düşürmüş ve trafik
akışının sağlıklı bir biçimde olmasını engellemiştir.
Mevcut köprüde sıkışıklığı gidererek, trafik akışını rahatlatmak, hem de Avrupa ve Anadolu
Otoyollarını daha yüksek kapasitedeki bir çevreyolu ile bağlamak amacı ile yapılan Fatih Sultan
Mehmet Köprüsü İstanbul Boğazının iki yakasını birleştiren ikinci önemli bağlantı olmaktadır.2. FATİH SULTAN MEHMET KÖRÜSÜ’ NÜN YERİ
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, İstanbul ll. Çevreyolu üzerinde Birinci Köprüden yaklaşık 5
km kuzeyde, Boğazın Rumeli yakasında Hisarüstü ile Anadolu yakasında Kavacık mevkileri
arasında yer almaktadır. Bu kesimde Boğazın genişliği 800 m dir.
Kule ayakları arasındaki orta açıklığı
1090 m olan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü
yapıldığı tarih itibariyle dünyadaki benzer
köprüler arasında altınca durumdaydı. Köprüde
uygulanan aerodinamik kutu şeklindeki asılı
tabliye tasarımı, ilk olarak Freeman Fox adlı
Partners Müşavirlik Mühendislik Firması
tarafından geliştirilmiş ve sırası ile 1966, 1973
ve 1981 yıllarında yapımları tamamlanan
Severn (Orta açıklık 988 m), Boğaziçi (Orta
açıklık 1074 m),Humber (Orta açıklık 1410 m)
köprülerinde kullanılmıştır.
Kule temelleri Boğaz’ın iki yakasındaki
yamaçlara yerleştirilmiş olup, kuleler hemen hemen tabliye mesnet seviyesinden başlamaktadır.
Köprünün deniz trafiği için düşey gabarisi uluslararası denizcilik standartlarına uygun olarak
Boğaziçi Köprüsündeki gibi 64 m olarak alınmıştır.
