dünyada kayıt dışı ekonomilerin büyüklüğü nedir?



Sagot :

Genel anlamıyla, bilinen istatistiki yöntemlerle tahmin edilemeyen ve GSMH
hesaplarını elde etmede kullanılamayan gelir yaratıcı ekonomik faaliyetlerin tümüne
“kayıt dışı ekonomi” denilmektedir. Kayıt dışı ekonominin ekonomik, sosyal ve idari
yönden pek çok nedeni mevcuttur. Kayıt dışı ekonominin büyüklüğünü tam olarak
tespit etmek mümkün olmasa da birtakım ölçme yöntemleri geliştirilmiştir. Kayıt dışı
ekonomiye neden olan faktörler daha ziyade gelişmekte olan ülkelere özgü özellikler
olduğundan, kayıt dışı ekonomi oranları gelişmekte olan ülkelerde daha yüksektir.
Ülkemizde kayıt dışı ekonomi oranının %50’nin üzerinde olduğu tahmin
edilmektedir.
Kayıt dışı ekonomik faaliyetlerin bir kısmı tamamen yasalara aykırı olduğu
halde, bir kısmı yasal olmakla birlikte vergilendirilmemiş ekonomiyi kapsar.
Ülkemizde uygulanan vergi sistemi sonucunda ortaya çıkan muafiyet ve istisnalarda
kayıt dışı yani vergi dışı bırakılmış ekonomiyi ortaya çıkarmaktadır. Yasadışı
faaliyetlerde, faaliyetin özelliği nedeniyle, bu faaliyetlerden elde edilen gelirlerin
kayıt dışı bırakılması bir bakıma zorunlu hale gelmektedir. Kara para ve kara para
aklama suçlarının organize suç örgütleri tarafından işlenmesi ve küresel boyutunun
olması nedeniyle, milletlerin bu suçla tek başlarına mücadele etmesi mümkün
değildir. Bu nedenle bu suçlarla hem ulusal hem de uluslararası platformda mücadele
edilmesi gerekmektedir.
Bu çalışmanın amacı, literatürel bir bakış açısıyla Türkiye’de ve dünyada kayıt
dışı ekonominin durumuna ilişkin bir değerlendirme sunmak ve kayıt dışı ekonomi
kara para ilişkisini incelemektir. Bu çalışmada, öncelikle kayıt dışı ekonomi kavramı
ve kayıt dışı ekonominin dünya ve Türkiye’deki büyüklüğü incelenmiştir. Daha
sonra kara para ve kara para aklama kavramı, kara para aklamanın aşamaları, kara
para aklama yöntemleri, kara para aklamayla mücadele üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Kara para, kayıt dışı ekonomi, vergi kayıpları, kaçakçılık