GENLEŞME NEDİR? Genleşme,sicaklik, basinç, kuvvet gibi etkenlerle cismin boyutlarinda görülen büyümedir.Genleşmedeki asil neden isi alan maddenin atomlarinin hizlarinin artmasi ve atomlarin arasindaki uzakligin artmasidir.Aslinda bütün maddeler hacimce genleşir. Ancak tel ve çubuk şeklindeki maddelerin boylarinin yaninda, diger boyutlari ihmal edilebildigi için yalnizca boyca genleştikleri kabul edilecektir. Ayni şekilde ince levhalarin yüzeylerinin yaninda , diger boyutlari ihmal edilebildigi için yalnizca yüzeyce genleştikleri kabul edilecektir. Isi enerjisi alan bütün maddeler genleşir. Ancak bu durum su için bir aykirilik gösterir. Su 0‘ ile +4’ arasinda hacim kaybeder. Ve +4’ de en büyük hacme en düşük yogunluk degerine ulaşir.Bu olaya suyun anormalligi adi verilir. Suyun bu davranişinin doganin dengesi bakimindan büyük bir önemi vardir. KATILARIN GENLEŞMESI Isınan katılar boyca hacimce ve yüzeyce genleşirler. A- Uzama Katsayısı ve Uzama Miktarı: Birim uzunlukta bulunan bir maddenin sıcaklığı 1 C artırıldığında boyunda görülen uzama miktarına o maddenin uzama katsayısı denir. Bir maddenin ısı enerjisi alınca boyunda görülen uzama ise o maddenin uzama miktarını verir. Uzama miktarını şu formülle buluruz; Uzama Miktarı =Boy x Uzama Katsayısı x Sıcaklık Değişimi Ör:500 m boyundaki demir telin sıcaklığını 40 C artırırsak son boyu kaç m olur?(Demirin uzama kat sayısı 12x0,000001 1/ C ) A-500,024 B-500,24 C-502,24 D-0,24 E-0,024 Çözüm: Uzama Mik: Boy x Uzama kat sayısı x sıcaklık değişimi Uzama Mik:500 x 12 x 0,000001 x 40 =0,24 Son boy =İlk boy +Uzama mik =500+0,24 =500,24 Cevap:B B-Yüzeyce Genleşme Kat Sayisi ve Yüzeyce Genleşme: Isınan bir metal levhanın yüzeyi genleşir. Birim yüzeydeki bir maddenin sıcaklığı 1C artırıldığında yüzeydeki genleşme miktarına yüzeyce genleşme kat sayisi denir.Bir maddenin ısı enerjisi alınca yüzeyinde görülen iki boyutlu genleşme ise o maddenin yüzeyce genleşme miktarını verir Bir maddenin yüzeyce genleşme kat sayisi o maddenin uzama kat sayisinin iki katidir.Yüzeyce genleşme miktarini şu formülle buluruz; Yüzeyce gen. mik. = İlk Yüzey x Yüzeyce Gen. Kat sayısı x Sıcaklık Değişimi Ör:25C de bulunan 100cm2 yüzeyindeki bir levhanın sıcaklığı 75C ye çıkar��lırsa son yüzeyi kaç cm2 olur? ( Levhanın uzama kat sayısı = 12 x 0,000001 1/C ) A- 0,12 B- 1,2 C- 12 D- 100,12 E-101,2 Çözüm: Demirin yüz. gen. kat sayısı = 12 x 0,000001 x 2 = 24 x 0,000000000001 1/C Yüzeyce gen. mik. = 100 x 24...
