İlk olarak tarihin sınıflandırılması hakkında kısaca bilgi verelim.
Tarihin sınıflandırılması
Tarih biliminin çalışma alanı çok geniş olduğu için incelenmesi de zordur. Dolayısıyla sınıflandırma zamana, mekana ve konuya göre sınıflandırma olarak ayrılmıştır.
1) Zamana göre sınıflandırma
Bu sınıflandırma içerisinde tarih zaman dilimlerine ayrılmıştır. (çağ ve yüzyıl gibi) Örneğin Orta Çağ yada X. yüzyıl gibi isimler verilmiştir.
2) Mekana göre sınıflandırma
Bu sınıflandırma içerisinde belli bir coğrafi bölge incelenmektedir. Kıta, ülke, bölge ve şehirlerin tarihleri bu sınıflandırma içerisinde incelenir.
3) Konuya göre sınıflandırma
Bu sınıflandırma içerisinde de toplumların siyasi, sosyal, ekonomik, hukuk, dini ve kültürel yönleri ayrı ayrı incelenmektedir.
Bu bilgileri edindikten sonra şimdi Tarihte Samsun adlı metini okuyalım ve cevaplandıralım.
TARİHTE SAMSUN
Samsun ve çevresine ilk yerleşmenin tarih öncesi
dönemde olduğu tarihçiler tarafından tespit edilmiştir. Romalıların ve
BizanslIların milattan sonra Samsun’a yerleştiği ve burada bir şehir kurdukları
bilinmektedir. 1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra Samsun’un da içinde yer aldığı
Canik Bölgesi, önce Danişmentliler, sonra Türkiye Selçuklu Hükümdarı II. Kılıç
Arslan (1155-1192) tarafından hâkimiyet altına alınmıştır. Samsun, 1243 Kösedağ
Savaşı’ndan sonra zaman zaman farklı devletlerin hâkimiyetinde yaşadı. XV.
yüzyılda OsmanlI hâkimiyetine giren Samsun, XVIII. yüzyıla kadar küçük birsahil
şehri olarak varlığını sürdürdü. 19 Mayıs 1919’da Atatürk’ün Samsun’a çıkarak
Kurtuluş Savaşı’nı burada başlatması şehrin tarihîönemini artırdı.
Samsun’un verimli topraklara sahip olması sebebiyle bölgede
birçok tarım ürünü yetiştirilmektedir. Bu ürünlerden biri de tütündür. Tütünün
Samsun’a nasıl getirildiği konusunda çeşitli söylentiler vardır. Evliya Çelebi;
tütünün ilk önce Selanik’in Yenice Vardar kazasında yetiştirildiğini, IV.
Murat’ın tütün üretilmesi ve içilmesini yasaklaması sebebiyle o zaman denetimi
güç bir yer olan Samsun’da üretilmeye başlandığını belirtmektedir. Samsun’da
büyük bir özenle yetiştirilen tütün, iklim koşullarının uygunluğu, toprağın
verimliliği ile büyük rağbet görmüştür.
Görüldüğü gibi metin içerisinde kullanılan sınıflandırma Mekana Göre Sınıflandırma örneğidir. Çünkü bu metin içerisinde Samsun'un tarihi incelenmiş ve bu tarihi süreç içerisinde Samsunda ki gelişmeler ve değişiklikler bildirilmiştir.
