> Bugün markette yaşanan kavga herkesin sinirlerini
bozdu.
Özne: Bugün markette yaşanan kavga
DİKKAT !
‘BUGÜN’ sözcüğü ile ‘markette yaşanan kavga’nın gerçekleşme zamanı
belirtilmiştir, ‘herkesin sinirlerini bozduğu’ zaman olarak düşünülmemelidir.
! ‘Bugün’ sözcüğü ‘markette yaşanan kavga’ söz grubuna ait
olduğu için parçalanamaz.
Eğer cümlemiz,
“Bugün, markette yaşanan kavga herkesin sinirlerini bozdu.” şeklinde
olsaydı, ‘bugün’ sözcüğünden sonra ‘virgül’ konulsaydı, o zaman yükleme ‘ne
zaman’ sorusunu sorabilir ve ‘bugün’ sözcüğünü ‘zarf tümleci’ olarak
belirleyebilirdik.
Yüklem: herkesin sinirlerini bozdu.
> Koşarak gelen turistler, yorgun düştüler.
Özne: Koşarak gelen turistler
DİKKAT !
gelen: fiilimsi / turistler: isim >> fiilimsi ismi
nitelemiş >> gelen turistler
‘Koşarak’ da fiilimsidir ve yine bir fiilimsi olan ‘gelen’ sözcüğüne
aittir. >> koşarak gelen
! Bu nedenle ‘koşarak gelen turistler’ söz grubu
parçalanamaz.
Yüklem: yorgun düştüler (Deyim olduğu için parçalanamaz.)
> Söz hakkına sahip olmayanlar, susanlardır.
Özne: Söz hakkına sahip olmayanlar
Yüklem: sus-an-lar-dır (sıfat-fiil)
> Çöpler atıldı.
Özne: Çöpler
Yüklem: atıldı
DİKKAT !
Aslında ‘Nesne’ olan ‘çöpler’ sözcüğü, burada çöpü kimin
attığı belli olmadığı için ‘Özne’ görevini üstlenmiştir.
> Okulun bahçesi temizdi.
Özne: Okulun bahçesi
DİKKAT !
‘okulun bahçesi’ isim tamlaması olduğu için parçalanamaz
Yüklem: temizdi.
> İzlediğimiz
filmler güzeldi.
Özne: İzlediğimiz filmler
Yüklem: güzeldi.
> Bebekler, dünyadaki en masum canlılardır.
Özne: Bebekler
Yüklem: dünyadaki en masum canlılardır.
> Güzellik, kişiye göre değişir.
Özne: Güzellik
Yüklem: kişiye göre değişir.
