atatürk ilkeleri ve inkılapları nelerdir



Sagot :

Atatürk İlke ve İnkılâpları Nelerdir - Atatürk’ün İlkeleri ve İnkılâpları Atatürk ilke ve inkılâplarını bütünüyle ele aldığımızda ilke ve inkılâpların birbirini tamamladıkları bariz bir şekilde görülecektir. Atatürk yaptığı yenilikler ve gösterdiği hedefler ile Türkiye Cumhuriyeti’ni çağdaş ve gelişmeye müsait bir ülke konumuna getirmiştir. Bu ilkeler sayesinde bir ulusun sahip olması gereken özellikler tek tek sıralanmış, vatan ve millet sevgisine derinlik kazandırılmıştır. Atatürk inkılâpları ile de devletimiz dış ülkelerde büyük bir itibar kazanmış, milletimizin bu doğrultuda gösterdiği atılımlardan da büyük bir övgüyle bahsedilmiştir.

Atatürk ilkelerini kısaca tanımlayacak olursak;

- Cumhuriyetçilik İlkesi: Cumhuriyetçilik, milli egemenliği esas alan bir yönetim biçimidir. Bu yönetim biçiminde halk kendisini yönetecek kimseleri yine kendisi seçimle iş başına getirir.

- Halkçılık İlkesi: Cumhuriyet ile yönetilen bir memlekette, siyasal bakımdan kalkınmada, yönetimde, millet ve devlet olanaklarının kullanılmasında halk yararının gözetilmesi demektir.

- Milliyetçilik İlkesi: Milliyetçilik, kişilerin ait oldukları milletin fertlerini sevme, değerlerini benimseme, bağımsızlığını koruma ve her bakımdan milletini yüceltme düşüncesidir.

- Laiklik İlkesi: Lâiklik, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması, din ve vicdan özgürlüğünün bizzat devlet eliyle güvence altına alınmasıdır.

- Devletçilik İlkesi: Atatürk’ün devletçilik anlayışı, Türkiye’nin kısa bir süre içinde kalkınması amacyla bilhassa ekonomik alanda fertlerin yapamayacağı büyük yatırımları, devletin kendi eliyle yapmasıdır.

- İnkılâpçılık (Devrimcilik) İlkesi: Bir milletin sahip olduğu siyasî, sosyal ve askerî alanlardaki kurumlarının değiştirilmesine inkılâp denir. Bu anlayışı temsil eden ideolojiye ise inkılapçılık denir bu anlamıyla inkılapçılık diğer ilkelerin doğal bir sonucu olarak ve onların tamamlayıcısı mahiyetinde doğmuştur.

Atatürk inkılâplarını ise değişik alanlarda yapılışları bakımından sınıflandırabiliriz;

Atatürk’ün yapmış olduğu inkılâpları aşağıdaki ana başlıklar altında toplayabiliriz.

- Sosyal alanda yapılan inkılâplar: Takvim, saat ve ölçülerde yapılan değişiklikler, sağlık alanında yapılan düzenlemeler, şapka kanunu, Türk kadınına verilen haklar, Kılık kıyafette değişiklik, tekke ve zaviyelerin kapatılmasıdır.

- Siyasal alanda yapılan inkılâplar: 1924 anayasasının kabul edilmesi, Cumhuriyetin ilanı, saltanatın kaldırılması, halifeliğin kaldırılması, çok partili hayata geçiş denemeleridir.

- Eğitim alanında yapılan inkılâplar: Güzel sanatlarda yapılan yenilikler, Türk Dil ve Tarih Kurumlarının kurulması, üniversite reformları Öğretimin birleştirilmesi, millet mekteplerinin açılması, harf devrimi, medreselerin kapatılmasıdır.

- Hukuk alanında yapılan inkılâplar: Türk ceza kanunu, mecellenin kaldırılması, şeriyye mahkemelerinin kapatılması, Teşkilatı Esasiye Kanunu, yeni anayasanın kabulü, medeni kanunun kabulüdür.

- Ekonomik alanda yapılan inkılâplar: 1. ve 2. kalkınma planlarının yapılması, ticaret ve sanayi odalarının kurulması, örnek teşkil edecek çiftliklerin kurulması, Aşar vergisinin kaldırılması, İzmir iktisat Kongresi, çiftçinin özendirilmesi ile ilgili çalışmalar, tarım kredi kooperatiflerinin kurulması, kabotaj kanunu, sanayi teşvik Kanunu’nun kabul edilmesidir.

Sonuç Olarak: Atatürk ilke ve inkılâpları, memleketimizin gelişimini hedef tutarak onun muasır medeniyetler mertebesine ulaşmasını sağlayan önemli atılımlardır. Atatürk ilke ve inkılâpları, Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Milleti için dünya devletleri arasında önemli bir saygınlık kaynağı olmuş ve bütün dünyaca takdirle karşılanmıştır.

Atatürk ilkelerini kısaca tanımlayacak olursak;

- Cumhuriyetçilik İlkesi: Cumhuriyetçilik, milli egemenliği esas alan bir yönetim biçimidir. Bu yönetim biçiminde halk kendisini yönetecek kimseleri yine kendisi seçimle iş başına getirir.

- Halkçılık İlkesi: Cumhuriyet ile yönetilen bir memlekette, siyasal bakımdan kalkınmada, yönetimde, millet ve devlet olanaklarının kullanılmasında halk yararının gözetilmesi demektir.

- Milliyetçilik İlkesi: Milliyetçilik, kişilerin ait oldukları milletin fertlerini sevme, değerlerini benimseme, bağımsızlığını koruma ve her bakımdan milletini yüceltme düşüncesidir. 

- Laiklik İlkesi: Lâiklik, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması, din ve vicdan özgürlüğünün bizzat devlet eliyle güvence altına alınmasıdır. 

- Devletçilik İlkesi: Atatürk’ün devletçilik anlayışı, Türkiye’nin kısa bir süre içinde kalkınması amacyla bilhassa ekonomik alanda fertlerin yapamayacağı büyük yatırımları, devletin kendi eliyle yapmasıdır. 

- İnkılâpçılık (Devrimcilik) İlkesi: Bir milletin sahip olduğu siyasî, sosyal ve askerî alanlardaki kurumlarının değiştirilmesine inkılâp denir. Bu anlayışı temsil eden ideolojiye ise inkılapçılık denir bu anlamıyla inkılapçılık diğer ilkelerin doğal bir sonucu olarak ve onların tamamlayıcısı mahiyetinde doğmuştur. 

Atatürk inkılâplarını ise değişik alanlarda yapılışları bakımından sınıflandırabiliriz;

Atatürk’ün yapmış olduğu inkılâpları aşağıdaki ana başlıklar altında toplayabiliriz. 

- Sosyal alanda yapılan inkılâplar: Takvim, saat ve ölçülerde yapılan değişiklikler, sağlık alanında yapılan düzenlemeler, şapka kanunu, Türk kadınına verilen haklar, Kılık kıyafette değişiklik, tekke ve zaviyelerin kapatılmasıdır.

- Siyasal alanda yapılan inkılâplar: 1924 anayasasının kabul edilmesi, Cumhuriyetin ilanı, saltanatın kaldırılması, halifeliğin kaldırılması, çok partili hayata geçiş denemeleridir.

- Eğitim alanında yapılan inkılâplar: Güzel sanatlarda yapılan yenilikler, Türk Dil ve Tarih Kurumlarının kurulması, üniversite reformları Öğretimin birleştirilmesi, millet mekteplerinin açılması, harf devrimi, medreselerin kapatılmasıdır.

- Hukuk alanında yapılan inkılâplar: Türk ceza kanunu, mecellenin kaldırılması, şeriyye mahkemelerinin kapatılması, Teşkilatı Esasiye Kanunu, yeni anayasanın kabulü, medeni kanunun kabulüdür.

- Ekonomik alanda yapılan inkılâplar: 1. ve 2. kalkınma planlarının yapılması, ticaret ve sanayi odalarının kurulması, örnek teşkil edecek çiftliklerin kurulması, Aşar vergisinin kaldırılması, İzmir iktisat Kongresi, çiftçinin özendirilmesi ile ilgili çalışmalar, tarım kredi kooperatiflerinin kurulması, kabotaj kanunu, sanayi teşvik Kanunu’nun kabul edilmesidir.