Türkçede uzun ünlü yoktur. Yabancı kökenli kimi sözcüklerdeki ince veya uzun okunması gereken ünlüler düzelme işaretiyle (^) gösterilir.
Türkçe sözcüklerin ilk hecesinde a, ı, o, u ünlülerinden biri varsa sözcüğün diğer hecelerinde a, ı, o, u ünlüleri, Türkçe sözcüklerin ilk hecesinde e, i, ö, ü ünlülerinden biri varsa sözcüğün diğer hecelerinde e, i, ö, ü ünlüleri bulunmalıdır.
Türkçe sözcüklerin ilk hecesinde a, e, ı, i ünlülerinden biri varsa onu takip eden hecede a, e, ı, i ünlülerinden biri bulunmalıdır.
Türkçe sözcüklerin ilk hecesinde o, ö, u, ü ünlülerinden biri varsa onu takip eden hecede ya u,ü ya da a,e ünlüleri bulunmalıdır.
"a, e" ünlüleriyle biten bir' sözcüğün sonuna gelen -yor eki "a, e"yi daraltır.
Bu sözcükte iki ünlü yan yana bulunmaz. Bu yüzden iki ünlü arasına kaynaştırma ünsüzleri girer.
Son hecesinde "ı, i, u, ü" bulunan kimi sözcükler ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında son hecelerindeki ünlülerini kaybederler.
"p,ç, t, k" ile biten bir' sözcüğe ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde "p,ç, t, k" ünsüzleri "b, c, d, g, ğ" ünsüzlerine dönüşül'.
Sonunda "ç, f, h, k, p, s, ş, t" ünsüzleri bulunan bir sözcüğe "c, d, g" ile başlayan bir ek geldiğinde "c, d, g ünsüzleri "ç, t, k" ünsüzlerine dönüşül'.
Türkçe sözcüklerin sonunda b, c, d, g ünsüzleri bulunmaz.
Ünlü ve ünsüzlerin ses özelliklerine uyulmadığında ve ses değerleri eksik ifade edildiğinde telaffuz kusuru ortaya çıkar.
