Cümlenin ögeleri. Íle ilgili birkac. Soru



Sagot :

1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde özne, açıklayıcısıyla verilmiştir?

A) Atalarımız, geçmişteki hayatımızı düzenleyenler, sevme sanatını gerçekten uygularlardı.

B) Dirse Han Oğlu Boğaç Han hikâyesinde "ana sevgisi" çok içten ifade edilmiştir.

C) Şu günlerde tanık olduğum, sevgi alışverişinin çok çarpıcı bir örneğini anlatmak istiyorum.

D) Sevgi olmasa insanlık, bir gün bile yaşayamazdı.

E) Oğlum, çok sonra fark ettim, her hareketimi taklit edi­yordu.

 

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne bir sözcük öbeğidir?

A) Ezgiler, sözler insanoğlunun çektiğini anlatmak için bir araçtır ozanın elinde.

B) Şiire yüklediğin görevde ya da ondan beklentinde bütün boyutlarıyla beliriyor yanılgın.

C) Türü ne olursa olsun her yazınsal ürün, dilsel bir me­tindir her şeyden önce.

D) Eğer söz oyunları bir şiiri değerli kılarsa o zaman di­van şiirini neden yeriyoruz?

E) Yazdıklarımın bir sorunu, insanlarımızın özlemlerini yansıtmasını istiyorum.

 

3. (I) Sultanahmet'te sabah vakti, İstanbul’un o en güzel parkı önündeki kaldırımlarda, öbek öbek yabancı gruplar gözünüze çarpar. (II) Görüntüleri, hal ve tavırları arka plandaki mimari şaheserleri hiç gölgelemez. (III) Uyumlu kalabalıklardır onlar. (IV) Tavırlar, yürüyüşler, davranışlar ölçülüdür. (V) Kimseyle takışıp kavga etmezler.

Numaralanmış cümlelerden hangi ikisi sadece özne ve yüklemden oluşmuştur?

A) I ile II B) II ile III C) III ile IV

D) IV ile V E) II ile V

 

4. Aşağıdaki cümlelerden hangisi zarf tümleci, özne, zarf tümleci, nesne ve yüklemden oluşmuştur?

A) Her yaz güller için bir şeyler karalamak isterim.

B) Gül, dünyaya sunulmuş güzelliklerin en başındadır.

C) Ben, baharı, yazı gülle anıyorum.

D) Gülleri isim isim, renk renk, koku koku tanımaktan hoşnutum.

E) Bir gül bahçesine girdim mi güller biçim biçim beni çağrıyor.

 

5. 17. yüzyılın denemeleriyle ünlü İngiliz düşünürü Bacon, hükümdarlara layık bir bahçenin nasıl olması gerektiğini anlatırken, bulunduğunuz yerde ne yetişiyorsa ona göre bahçenizde sonsuz bir bahar olsun, diyor.

Bu cümlenin öğeleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?

A) Özne-zarf tümleci-dolaylı tümleç-yüklem

B) Zarf tümleci-özne-zarf tümleci-yüklem

C) Nesne-zarf tümleci-dolaylı tümleç-yüklem

D) Özne-zarf tümleci-nesne-yüklem

E) Özne-nesne-zarf tümleci-yüklem

 

6. I. Dağların doruklarından aşan bakışlar kör maviliklerde kayboldu.

II. Nereden gelip nereye gittiği sorulunca endişesi arttı.

III. Çocuğun gözleri kızıllaşan akşam ufkuna daldı.

IV. Unuttuğunu sandığı derdi yeniden depreşti. Numaralanmış cümlelerden hangileri öğeleri ve öğelerinin dizilişi yönünden özdeştir?

A) I ile II B) I ile III C) II ile IV

D) II ile III E) I ile IV

 

7. Çocuk, ev ile toprak arasında büyüdükçe kendi varlığını daha kolay fark eder.

Aşağıdaki cümlelerden hangisi öğeleri ve öğelerinin dizilişi yönünden bu cümleyle özdeştir?

A) Şimdiki zaman çocuklarını geçmiş zamanın çocuklarıyla mukayese etmek mümkün değildir.

B) Geçmiş zamanın çocukları tabiatla uyum içinde büyüyordu.

C) Çocukla tabiat arasındaki ilişki son zamanlarda den­gesini tamamen kaybetti.

D) Çocuk topraktan evler yaparak toprağa biçim vermeyi öğrenir.

E) Toprağın çocukların ilkbaharı olduğu çocuğa öğretilemez.

 

8. Divan şairleri kimi zaman ....

Yukarıdaki cümle aşağıdakilerden hangisiyle ta­mamlanırsa öge dizilişi özne, zarf tümleci, edat tümleci, dolaylı tümleç, nesne, zarf tümleci, yüklem şeklinde olur?

A) devlet büyüklerine medhiyeler yazarlardı.

B) kendilerini övmeden yapamazlar.

C) günlük hayattan manzaraları da dile getirirler.

D) ağır, kimi zaman sade bir dil kullanırlar.

E) büyükleri medhetmek için kasidelerinde baharı zemin olarak kullanırlardı.

 

9. Aşağıdakilerin hangisinde soru, nesneyi buldurmaya yöneliktir?

A) Beni arayan sen miydin?

B) Buraya ne zaman geleceksiniz?

C) Nerede kaybettin saatini?

D) işlerini niçin zamanında yapmıyorsun?

E) Bu saatte benden ne istiyorsunuz?

 

10. Aşağıdaki cümlelerden hangisi sırasıyla "özne, dolaylı tümleç, zarf tümleci ve yüklem"den oluşmuştur?

A) Şiirler, hayatımıza bizim duygularımız, kaderimiz, hasretimiz gibi yerleşiverir.

B) Düşünmek için sorumluluk, bilgi, istek, yetenek ve eğitim gereklidir.

C) Birçok yaşamsal konuda geç kalışımız düşünmeye geç başlayışımızdan kaynaklanıyor.

D) Çevreyi korumanın ne olduğunu yeni yeni anlamaya ve anlatmaya başladık.

 

E) Çevre Bakanlığı, kayıplarımız telafi edilemeyecek şekilde büyüdükten sonra kuruldu.

alıntıdır.

. Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı özne de yüklem de değildir?
a)      – Hangisi daha çok çalışıyor?
- Şu
b)      – Soruları çözdün mü?
- Çözdüm.
c)      – Telefondaki kimdi?
- Babam
d)      – Bunları kime anlattın?
- Kimseye.
e)      – Arabanın içinde ne vardı?
- Kutu.
 
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, yanıt cümlesi ötekilerden farklı bir öğedir?
a)      – Kitapçıdan ne aldın?
- Kitap.
b)      – Sınıfta bulduğun neydi?
- Ali’nin kalemi.
c)      – Hangi kitapları okurdu?
- Macera romanlarını.
d)      – Ne tür şiirleri seversin?
- Toplumsal şiirleri.
e)      – En çok kimi özledin?
- Annemi.
 
3. Aşağıdaki sorulardan hangisi, zarf tümlecini buldurmaya yöneliktir?
a)      Bankanın açılmasını ne kadar beklediniz?
b)      Gezip gördüğünüz yerler nasıldı?
c)      Adresi nasıl bulduğunu öğrendin mi?
d)      Ne zaman döneceğini kimden öğrenebiliriz?
e)      Bu adam neden bahsediyor?
 
4. Aşağıdaki sorulardan hangisi, eylemden etkileneni buldurmaya yöneliktir?
a)      Bu kadar yolu yürüyerek mi gideceğiz?
b)      Kuş sesleri nereden geliyor böyle?
c)      Bizleri çağıran müdür müydü?
d)      Şu adamlar kitap mı satıyormuş?
e)      Mali işlerden kim sorumlu?
 
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öğe dışı bir unsura yer verilmemiştir?
a)      Haberin var mı taş duvar?
b)      Yalnız geçen yılların hesabını ver şimdi.
c)      Murat, bu soruyu yanıtlar mısın?
d)      Arkadaşlar, salonda toplanacaksınız.
e)      Kardeşim, bana yazdığın şiirleri gönder.
 
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “gece” sözcüğü, zarf tümlecidir?
a)      Bu olay gece ile gündüz farkından kaynaklanıyormuş.
b)      Orda, gece, gündüze göre çok uzunmuş bu mevsimde.
c)      Sabaha kadar döndüm durdum; gece bitmek bilmedi.
d)      Gece hep bunu düşündüm; ama işin içinden çıkamadım.
e)      Gece, umutsuzlukları artıran bir zaman dilimidir.
 
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlaması “özne” görevindedir?
a)      Arkadaşlarını okulun müdürü uzaklaştırdı.
b)      Arkadaşları okul müdürünü uzaklaştırdı.
c)      Okul müdürüne onu şikayet etti.
d)      Olayı okul müdüründen sakladı.
e)      Okul müdüründe çok yetki vardı.
 
8. Aşağıda verilen cümlelerin hangisinde “de” belirtili nesneyi bağlamıştır?
a)      Sen de ben de okula gitmeyeceğiz.
b)      Evi de camları da o temizledi.
c)      Adam da köpeği de gözden kayboldu.
d)      Anne sevgisine de baba sevgisine de muhtacız.
e)      Okuldan da evden de vazgeçemiyordu.
 
9. “Günde bir öğün sıcak yemek ya yiyor ya yemiyorlar.”
Cümlesinde “ya…ya” bağlaçlarının bağladığı öğeler yönünden aşağıdakilerden hangisiyle özdeştir.
a)      Ya tavanları akmakta ya sobalar islenmekte.
b)      Hep ya aptalına ya dik kafalısına çattım.
c)      Kırk elli kişi kadar ya var ya yoktuk.
d)      Ya üstümden ya yanımdan geçip gidiyorlar
e)      Ya sen git ya ben gideyim.
 
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, belirtili isim tamlaması, özne görevindedir?
a)      Ankara’nın baharı yoktur.
b)      Evin önünü çiçekle donattılar.
c)      Suyun yüzünde köpükler vardı.
d)      İşin özünü ben de anlayamadım.
e)      Arkadaşının geldiğini haber verecekmiş.
 
CEVAPLAR: 1.d 2.b 3.a 4.d 5.b 6.d 7.a 8.b 9.c 10.a