Mondros Mütarekesi döneminde Mustafa Kemal Paşa’nın faaliyetleri



Sagot :

Mustafa Kemal Paşa, Mondros Mütarekesi'nin imza edildiği günün ertesi, 31 Ekim 1918 tarihinde Yıldırım Ordular Grubu Komutanlığına getirildi ise de artık yapacak bir şey kalmamıştı. 7 Kasım 1918 tarihinde bu Grup Komutanlığı'nın da Padişah iradesiyle kaldırılması üzerine Adana'dan hareketle 13 Kasım 1918 günü İstanbul'a geldi. Artık Türkiye, mütareke şartlarını yaşıyordu ve kendisi de Harbiye Nezareti emrine verilmiş bir Ordu Komutanı idi. 

Memleket ve milletin içinde bulunduğu şartlar ağır idi. Büyük bir savaş sonunda, mağlup bir devlet olarak 30 Ekim 1918'de "Mondros Mütarekesi" adı verilen, şartları ağır bir anlaşma imzalanmış, bu anlaşma şartlarına dayanılarak memleketin birçok bölgesi galip devletlerce işgal edilmiş, ordumuz dağıtılmış, bütün silâh ve cephane galip devletlerin emrine verilmişti. Osmanlı memleketleri tamamen parçalandığı gibi, Türk'ün ana yurdu, Anadolu da galip devletler arasında taksime uğruyordu. İtalyanla, Antalya'ya çıkmıştı. İskenderun, Adana, Mersin, Antep, Maraş, Urfa işgal altında idi. Kars'ta İngilizler idareyi ele almıştı. Trakya, işgal altında idi. Düşman donanması İstanbul sularında demirlemişti. Çanakkale ve İstanbul Boğazları tutulmuştu. İstanbul ve İstanbul Hükûmeti İtilâf Devletleri'nin baskı ve kontrolü altında idi. Padişah ve hükûmet, düşmanlara âlet olmuş, âciz ve şaşkın bir vaziyette sadece kendileri için emniyet ve kurtuluş yolu aramakta idiler. Anadolu'nun her şehrinde ecnebi subaylar dolaşıyor, İtilâf Devletleri temsilcisi sıfatıyla direktifler veriyorlardı. 

M. Kemal 1. Dünya Savasi’ndan kisa bir süre önce ileri sürdügü isâbetli fikirler,Osmanli Devleti’nin son on yilinda iktidara sahip Ittihat ve Terakki hükümeti tarafindan basarili bir sekilde uygulanabilseydi, devlet daha o zaman kurtarilabilirdi. Tarihin akisini anlamayan Ittihat ve Terakki liderleri bu cesareti gösteremediler. I. Dünya Savasi Almanya ve müttefikleri aleyhine gelisiyordu. 29 Eylül 1918 tarihinde Bulgaristan savastan çekilmis, 4 Ekim 1918 tarihinde de Almanya baris istemisti. Istanbul'da Talat Pasa Hükümeti istifa etmis, yeni Hükümeti Ahmet Izzet Pasa kurmustu. Bu gelismeler karsisinda Mustafa Kemal Pasa yetkili makamlara, askeri ve siyasi önerilerine devam etti fakat yine kabul ettiremedi. Sonunda 30 Ekim 1918 tarihinde de Osmanli Devleti, Itilaf Devletleri ile Mondros Ateskes Antlasmasini imzalayarak l. Dünya Savasi'ndan çekildi.

I.Dünya Savasi’na girilmesi, büyük kayiplarin yaninda, devletin sonu olmus, bu devlet içinden yeni bir Türk devleti çikarilmasini da iyice zorlastirmistir. Dört yil süren savastan yenilmis olarak çikan devlet, 30Ekim 1918 tarihinde Mondros Ateskes Antlasmasi’ni imzalamak zorunda kalmistir.
Müttefiklerin Anadolu’yu parçalayacaklarini çok iyi bilen Mustafa Kemal Pasa , Mondros Ateskes Antlasmasi yapildiktan sonra Kasim ayi ortalarinda Istanbul’daydi. Millî Mücadele’ye hazirlanan Mustafa Kemal, Istanbul’da bulundugu siralarda, devletin içinde bulundugu durumun degerlendirmesini yapiyordu.