Türk Halk Müziği Çeşitlerini (Türlerini) Yazınız.
http://www.baktabul.net/muzik-genel/150108-turk-halk-muzigi-formlar-ve-turler.html
Bu siteden bkabilirsin .....
Türküler genel olarak bir olay üzerine yakılırlar. Bu olaylar bir milleti ilgilendirecek kadar büyük nitelikler taşıyacağı gibi, dar bir çevrelerde meydana gelen türden de olabilir.
Tüm bunların ışığı altında Türk halk müziğinde yer alan iki büyük formu şu şekilde ele almak mümkündür.:
1) Uzun Havalar (Long air)
2) Kırık Havalar (Broken air) [Bu yalnızca kelimenin anlamı olarak yazılmıştır. Aslında böyle bir anlamı içermez.]
Uzun Havalar, serbest tartımlı (parlando) ezgilerdir. Düzenli bir ritim özelliği göstermeyen ancak bazı geleneksel söyleyiş kalıplarına göre icra edilen bir formdur. Uzun hava terimi halk arasında yaygın değildir. .
Kırık Havalar, ritmik karakterleri ve ölçüleri belirgin olan ezgilerdir. Düzenli bir ritim özelliği göstermekle birlikte geleneksel söyleyiş kalıplarına bağlı olarak icra edilen bir formdur.
Uzun Hava Türleri
HOYRATLAR: Hoyratlar, cinaslı manilerle söylenen uzun hava türüdür. Hoyratın yurt düzeyinde yayılışı şöyledir. Sivas’tan başlayarak bütün Doğu Anadolu’da, Güney Doğu Anadolu’da ve bugün Irak sınırları içinde olan Kerkük’te hoyratlar söylenir. .
MAYALAR: Türk Halk Müziğinin en yaygın uzun hava türlerinden birisidir. Hemen hemen her yörede bulunur. Bir giriş sazından sonra (bu giriş sazı ritmik bir melodi de olabilir) uzun hava serbest tarzda okunur. lür.
BOZLAKLAR: Bozlak, feryad etmek çığlık atmak anlamındadır. Bozlaklar insan feryadını, çığlığını andıran müzikal haykırışlardır..
GURBET HAVALARI: Türkiyenin Güneybatı kesiminde yer alan ve adına teke yöresi denilen bölgede çalınan ve söylenin uzun hava türüne Gurbet Havası denir. Daha çok gurbet ve hasret temalarını işlemektedir.
DİVANLAR: Uzun havaların hem aruz vezni hem de hece vezniyle söylenen özel türlerinden birisidir. Aruz vezninin failatün / failatün / failatün / failün kalıbıyla veya hece vezninin 11-15 li kalıbıyla söylenir. Çoğu kez ritmik bir giriş sazından sonra uzun havanın vokal partisi gelir.
AĞITLAR: Toplum vicdanında derin izler bırakan doğal olaylarla bazı üzücü kişisel olayları konu edinen uzun hava türlerinden biridir. Ağıtlar ezgi karakteri itibarı ile de yöresel bir niteliğe sahiptirler.
Kırık Hava Türleri
Daha önce yaptığımız tanımda da belirttiğimiz gibi belli bir ritmik yapıyı sürdüren ezgiler olan Kırık Havalara tüm yurt çapında rastlamak mümkündür.
Bulundukları yöreye, çalındığı ortama veya çalınma amacına göre değişen isimler olan kırık havalar yalnızca sözlü ezgileri değil sözsüz (enstrümantal) ezgi türlerini de kapsamı içine alır.
DEYİŞLER: Anadolu sahasının hemen her bölgesinde kullanılan deyiş genel olarak sözlü ezgileri tanımlamada kullanılan bir terimdir.
NEFESLER: Daha çok Bektaşi topluluklarının mistik ve sosyal içerikli konuları içeren müzikli ilahilerine bu ad verilmektedir.
İLAHİ: Anadolu’nun her bölgesinde İslam tasavvufunun öğretilerini yaşayan tarikatların ritüellerinde söylenen sözlü ezgilerdir. Ezgi karakteri bakımından herhangi bir sınırlandırma olmaksızın icra edilir.
HALAYLAR: Çoğunlukla ezgi ve biçim yönünden bir bölümlü olan halaylar bazen birkaç bölümden de meydana gelebilir.
BARLAR: Barlar Doğu Anadolu'da, Kuzeyde Artvin'de başlayıp, Kars, Erzurum, Erzincan'ın bir kesimi, Ağrı ve Van yörelerinde çalınan söylenen ve oynanan ezgilerdir.
Kadın Barı: Çift Beyaz Güvercin, Aşaktan Gelirem
Erkek Barı: Baş Bar, İkinci Bar
SEMAHLAR: Alevi ve Bektaşi topluluklarının dini inançları doğrultusunda çaldıkları, söyledikleri oyunlu ezgilerdir. .
Semahlar kadın ve erkek bir arada dönüldüğü gibi yalnız kadınlar ya da erkekler arasında da dönülebilir. Kişi sayısı en az iki olmak kaydıyla daha fazla da olabilir. Semahlara değişik ebatlarda bağlamalar eşlik eder.
ZEYBEKLER: Ege bölgesinin tamamı ile Akdeniz bölgesinin bir kesiminde çalınan ve söylenen oyunlu ezgi türüdür. Kadınlar ve erkekler ayrı ayrı oynarlar. Erkek zeybekleri'nde kahramanca bir eda vardır.
TEKE ZORTLATMALARI: Teke bölgesinde çalınan ve söylenen oyunlu ezgilerdir. Hareketli ve hızlı bir oyun karakterleri vardır. Teke zortlatmaları 9 zamanlı örneklerdendir.
HORONLAR: (Horan, Horom)
Özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yoğunlaşan oyunlu
ezgilerdir. Yapı itibariyle hızlı karakterli oyunlardır. Horonlara eşlik eden saz çoğunlukla kemençedir..
HORO (HORA): Trakya bölgesi'nde çalınan ve söylenen oyunlu ezgilerdir. Karşılamalardan farklı olarak 2 ve 4 zamanlı usuller bu türde daha fazladır.
KARŞILAMALAR: Daha çok Trakya ve Marmara ile Karadenizin Giresun, Ordu illeri civarında rastlanan karşılıklı oynanan oyunlardır. Çoğu zaman 9 zamanlı bir usul yapısı ile karşımıza çıkar. Anadolu'nun bazı yörelerinde "karşı-beri", “var-gel” gibi isimler alır.
