ENDELİN kalıtıma kazandırdıkları
Kalıtsal özelliklerin oğul dölleriyle nasıl aktarıldığını ilk inceleyen bilimadamı Gregor Mendel bezelyeler üzerinde çalışmış ve bezelyelerde karakterlerin nasıl taşındığını araştırmıştır
Mendel'in çalışmalarında bezelye bitkisini seçmesinin sebepleri şunlardır;
1-)Bezelye bitkisi kolay yetişir ve bir yılda birden fazla ürün verebilir
2-)Bezelye bitkisi çift eşeylidir yani dişi ve erkek organ bir çiçekte bulunur3-)Taç yaprakları kapalı olduğu için çiçek kendi kendine tozlaşma yapabilir4-)Bezelye bitkisi birbirinden kolaylıkla ayrılabilen çok sayıda karakter taşırAlel Gen
Bir karakter üzerine etki eden biri anneden diğeri babadan gelen gen çiftlerine alel gen denir
A A
Kahverengi göz Kahverengi göz
(Babadan) (Anneden)
Homozigot
Homozigot(arıdöl,safdöl)
Aynı karakterleri taşıyan alel genlere homozigot denir
a a
Mavi göz Mavi göz
(Anneden) (Babadan)
Homozigot
Heterozigot(melez döl)
Farklı karakterleri taşıyan alel genlere heterozigot denir
A a
Kahverengi göz Mavi göz
(Anneden) (Babadan)
Heterozigot
Fenotip
Dış görünüş özelliklerine fenotip denir
Genotip
Canlının sahip olduğu genlerin tümüdür bir başka ifadeyle fenotipin yazılış şekline genotip denir
Fenotip:Kahverengi Göz
Genotip:AA, Aa
Dominant Baskın
Her durumda kendini fenotipte gösteren özelliklere denir büyük harf ile gösterilir
Resesif (çekinik)
Ancak homozigot olması durumunda fenotipte kendini gösteren özelliklerdir küçük harfle gösterilir
İnsanlar İçin;
Baskın Karakterler Çekinik Karakterler
Ayrık kulak memesi Yapışık kulak memesi
Siyah saç Sarı saç
Beş parmaklılık Altı parmaklılık
Kıvırcık saç Düz saç
Dil yuvarlama Dil yuvarlamama
Kahverengi göz Mavi - yeşil göz
