Sagot :
Tanzimat Dönemindeki İlkler
Bu dönemde Türk edebiyatında ve kültüründü birçok ilkler yaşanmıştır.
1) İlk Gazeteler:
a) Takvim-i Vekayi (1831 ) : ilk resmi Türk gazetesi
b) Ceride-i Havadis (1840 ): ilk yarı resmi gazete.
c) Tercüman-ı Ahval ( 1860 ) : İbrahim Şinasi ve Agah Efendi tarafından çıkarılan ilk Türk gazetesi
d) Tasvir- i Efkar (1862) : Bu gazeteyi Şinasi yalnız çıkarmış, yurt dışına çıkmak zorunda kalınca Namık Kemal’ e devretmiştir.
e) Hürriyet (1868 ): Namık Kemal ve Ziya Paşa Londra’da çıkarmıştır.Muhbir ( 1866 ), Basiret ( 1869 ), İbret (1871), Devir( 1872 ) Tanzimat dönemindeki gazetelerdir.
2. İlk Çeviri Roman: 1859da “Telemak” adlı e-seri, Yusuf Kâmil Paşa, Fenelon’dan çevirmiştir.
3. Edebiyatımızda ilk roman : Şemsettin Sami tarafından 1872′de yayımlanan “Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat,
İlk edebi roman : Namık Kemal tarafından 1876′da yazılan “İntibah“.
5. İlk realist romanlar: Samipaşazade Sezai tarafından 1889′da yazılan “Sergüzeşt.
İlk realist roman Recaizade Mahmut Ekrem tarafından 1896′da yazılan “Araba Sevdası“.
6. İlk köy romanı: Nabizade Nazım‘ın 1890′da yazdığı “Karabibik”
7. İlk yerli tiyatro eseri .’Şinasi‘nin 1860′ta yazdığı “Şair Evlenmesi‘
8. İlk öyküler (Hikayeler): a) Ahmet Mithat Efendi‘nin 1870 -1895 arasında yazdığı “Letâif-i Rivayet.”
b) Samipaşazade Sezai’nin 1892′de yazdığı “Küçük Şeyler”
9. Sahnelenen ilk tiyatro eseri: Namık Kemal’in, I.Meşrutiyet öncesi sahnelediği Vatan Yahut Silistre“.
b. İlk Eleştiri Yazısı: Namık Kemal’in 1866′da yazdığı “Edebiyatımız Hakkında Bazı Mülahazatı Şamil’dir.”adlı yazı
11. İlk eleştiri eseri: Namık Kemal’in 1855′te yazdığı “Tahrib-i Harabat”
12. İlk Mizah dergisi: Teodor Kasap tarafından 1869′da çıkarılan “Diyojen”
13. İlk dergi: Münif Paşa tarafından 1861′de çıkarılan “Mecmua-ı Fünun”
14. İlk şiir çevirileri:Şinasi tarafından 1859′da Racine ve Lamartine’den çevirilmiştir.
15. İlk makale: 1860′ta Şinasi tarafından “Mukaddime” adıyla, Tercüman-ı Ahval’de yazılmıştır.
16. İlk noktalama işaretleri: Şinasi tarafından 1859′da kullanıldı.
17. İlk antoloji: Ziya Paşanın 1874′te hazırladığı “Harabat” adlı bu eserde Divan şairlerinin şiirleri yer almıştırr almıştır.
18. İlk günlük: Direktör Ali Bey’in 1871′de yazdığı “Seyahat Jurnali”.
19. İlk köy şiiri: Muallim Naci‘nin ”Köylü Kızların Şarkısı”
ÖNEMLİ NOT:
Bu dönemde yazılan romanların; Batılı, gerçek anlamıyla roman oldukları bile tartışmalıdır. Bunlara “roman denemesi” demek daha uygun olacaktır. Romantizm, realizm ya da naturalizm akımlarının izleri de “etkilenme” düzeyindedir. Sözgelimi “realizmin Tanzimattaki temsilcisi” gibi ifadeler öncelikle Batıdaki bu romanlara ve yazarlarına haksızlık olacaktır. Sonraki yüzyılda dünya ölçüsünde romancılar yetiştiren Türk edebiyatının, Batılı anlamdaki ilk romancısı Servet-i Fünun döneminde ürünler vermeye başlayan Halit Ziya Uşakligil‘dir
1) İlk Gazeteler:
a) Takvim-i Vekayi (1831 ) : ilk resmi Türk gazetesi
b) Ceride-i Havadis (1840 ): ilk yarı resmi gazete.
c) Tercüman-ı Ahval ( 1860 ) : İbrahim Şinasi ve Agah Efendi tarafından çıkarılan ilk Türk gazetesi
d) Tasvir- i Efkar (1862) : Bu gazeteyi Şinasi yalnız çıkarmış, yurt dışına çıkmak zorunda kalınca Namık Kemal’ e devretmiştir.
e) Hürriyet (1868 ): Namık Kemal ve Ziya PaşaLondra’da çıkarmıştır.Muhbir ( 1866 ), Basiret ( 1869 ), İbret (1871), Devir( 1872 ) Tanzimat dönemindeki gazetelerdir.
2. İlk Çeviri Roman: 1859da “Telemak” adlı e-seri, Yusuf Kâmil Paşa, Fenelon’dan çevirmiştir.
3. Edebiyatımızda ilk roman : Şemsettin Sami tarafından 1872′de yayımlanan “Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat,
İlk edebi roman : Namık Kemal tarafından 1876′da yazılan “İntibah“.
5. İlk realist romanlar: Samipaşazade Sezai tarafından 1889′da yazılan “Sergüzeşt.
İlk realist roman Recaizade Mahmut Ekrem tarafından 1896′da yazılan “Araba Sevdası“.
6. İlk köy romanı: Nabizade Nazım‘ın 1890′da yazdığı “Karabibik”
7. İlk yerli tiyatro eseri .’Şinasi‘nin 1860′ta yazdığı “Şair Evlenmesi‘
8. İlk öyküler (Hikayeler): a) Ahmet Mithat Efendi‘nin 1870 -1895 arasında yazdığı “Letâif-i Rivayet.”
b) Samipaşazade Sezai’nin 1892′de yazdığı “Küçük Şeyler”
9. Sahnelenen ilk tiyatro eseri: Namık Kemal’in, I.Meşrutiyet öncesi sahnelediği Vatan Yahut Silistre“.
b. İlk Eleştiri Yazısı: Namık Kemal’in 1866′da yazdığı “Edebiyatımız Hakkında Bazı Mülahazatı Şamil’dir.”adlı yazı
11. İlk eleştiri eseri: Namık Kemal’in 1855′te yazdığı “Tahrib-i Harabat”
12. İlk Mizah dergisi: Teodor Kasap tarafından 1869′da çıkarılan “Diyojen”
13. İlk dergi: Münif Paşa tarafından 1861′de çıkarılan “Mecmua-ı Fünun”
14. İlk şiir çevirileri:Şinasi tarafından 1859′da Racine ve Lamartine’den çevirilmiştir.
15. İlk makale: 1860′ta Şinasi tarafından “Mukaddime” adıyla, Tercüman-ı Ahval’de yazılmıştır.
16. İlk noktalama işaretleri: Şinasi tarafından 1859′da kullanıldı.
17. İlk antoloji: Ziya Paşanın 1874′te hazırladığı “Harabat” adlı bu eserde Divan şairlerinin şiirleri yer almıştırr almıştır.
18. İlk günlük: Direktör Ali Bey’in 1871′de yazdığı “Seyahat Jurnali”.
19. İlk köy şiiri: Muallim Naci‘nin ”Köylü Kızların Şarkısı”
ÖNEMLİ NOT:
Bu dönemde yazılan romanların; Batılı, gerçek anlamıyla roman oldukları bile tartışmalıdır. Bunlara “roman denemesi” demek daha uygun olacaktır. Romantizm, realizm ya da naturalizm akımlarının izleri de “etkilenme” düzeyindedir. Sözgelimi “realizmin Tanzimattaki temsilcisi” gibi ifadeler öncelikle Batıdaki bu romanlara ve yazarlarına haksızlık olacaktır. Sonraki yüzyılda dünya ölçüsünde romancılar yetiştiren Türk edebiyatının, Batılı anlamdaki ilk romancısı Servet-i Fünun döneminde ürünler vermeye başlayan Halit Ziya Uşakligil‘dir
Thank you for visiting our website wich cover about Türkçe. We hope the information provided has been useful to you. Feel free to contact us if you have any questions or need further assistance. See you next time and dont miss to bookmark.