2. Sıfat Fiiller (Ortaçlar)
Sıfat fiiller filimsilerden olup, yapım ekleri ile yapılan sıfatlardır.Kelimelerin kök veya gövdelerine yapım ekleri getirilerek sıfat haline gelmesi durumudur.Kısacası isimlerin sıfata dönüşmüş halidir.Sıfatların her zaman bir ismi nitelediği gibi sıfat-fiiller de genellikle bir ismi niteler.
Tanı->tanıdık (adam) kırıl->kırılası (eller)…
“-En, -Esİ, -mEz, -r, -dİk, -EcEk, -mİş” ekleriyle türetilirler
üklemin zamanını, durumunu, miktarını, yönünü, koşulunu vb. bildiren öğelerdir. Bunların her biri değişik bir soruyla bulunur.
“Hava kararmadan köye inmeliyiz.”
cümlesindeki altı çizili zarf “ne zaman”;
Özellikleri
İsim tamlamalarında birinci kelimeye tamlayan; ikincisine de tamlanandenir. Tamlayan, tamlananın anlamını bütünler. Tamlayan başta gelir, tamlanan sonda (şiirde yer değiştirebilir). Bu, “Türkçe'de yardımcı unsur başta; asıl unsur sonda bulunur” kuralına göre açıklanabilir. Asıl unsur tamlanandır. Ama vurgu tamlayandadır. Çünkü tamlayan sonradan eklenerek tamlananın anlamını bütünlemektedir.
“kenar” dendiğinde ne kenarı, neyin kenarı olduğu anlaşılmamaktadır. “deniz kenarı” diyerek “kenar”ın “deniz”e ait olduğunu belirtmiş oluruz. Bu durumda “deniz” vurgulu söylenir.
İnsanlar-ın vefasızlığ-ı vefasızlık, insanlara ait
Yalancı-n-ın mum-u bu mum, yalancıya ait
Köprü üst-ü bu üst (kısım), köprüye ait
