Allah Kelamı’nı okuma ve anlama çabasında yanlışa düşmemek için “meal” ve “tefsir”in ne olduğunu, ikisi arasındaki temel farkı bilmek gerekir.
Meal, her yönü ile aynen çevirme olmaksızın, Kur’an ayetlerini başka bir dile aktarmaktır. Kur’an ayetlerini, kelimesi kelimesine, hiçbir anlamını eksik bırakmadan başka bir dile çevirmek mümkün olmadığı için, Kur’an’ın başka dillere çevirisine tercüme değil, meal adı verilmiştir. Bu yüzden meal Kur’an olarak algılanamaz. Son devir Osmanlı şeyhülislamlarından Mustafa Sabri Efendi, mealin çok kısa bir tefsir olarak algılanması gerektiğini söylemiştir.
Tefsir ise, Kur’an ayetlerinin belirlenmiş usul ve kriterlere göre ne anlama geldiğini açıklamaktır. Ayrıca bu maksatla doğan İslâmî bir ilmin adıdır.
İslamî ilimlerin en önemlilerinden biri olan tefsir, Mukaddes Kitabımızın yalan yanlış yorumlanmaması için son derece önemli usul ve kriterler koymuştur. Muteber bir tefsir ancak bu usule göre yapılır. Kur’an’ın tarihi, ayetlerin iniş sebepleri, birbiriyle olan münasebetleri, ayetlerin söz ve anlam olarak tasnifi, Hz. Peygamber Efendimiz’in ve sahabilerin bir ayetle ilgili açıklamaları, Arapçanın incelikleri gibi unsurlar tefsir usulü içindedir.
Meal ile tefsir arasındaki farka gelince: Tefsir, bir ayetin bütün bu unsurlara göre geniş bir açıklamasını sunarken, meal ise bir ayetin Arapça dışındaki bir dilde sadece sözel anlam karşılığını vermeye çalışır. Başka ayetlerin ya da hadislerin o ayetle ilgili açıklayıcılığını, sahabilerin nasıl anladığını, ayette geçen bir hükmün emir mi tavsiye mi olduğunu ve başka pek çok hayatî unsuru -mecburen- göz ardı eder.
Bu bakımdan, muteber bir tefsir Allah Tealâ’nın bir ayette ne buyurduğuna dair sağlam bilgiler verirken, meal ise sadece yüzeysel bir fikir verir.
